Читать онлайн книгу "Гульня ўяўлення"

Гульня yяyлення
Мiкола Адам


Кнiга Мiколы Адама «Гульня yяyлення» – складаецца з апавяданняy, напiсаных i апублiкаваных у перыёдыцы ды калектыyных зборнiках у розныя гады. Іх персанажы заyсёды на мяжы рэальнага i выдуманага, чалавечага i жывёльнага, таннага i найдаражэйшага. Абставiны вакол герояy увесь час змяняюцца, iх наступны крок абсалютна непрадказальны, часам героi дзейнiчаюць эфектна, але iмпульсiyна i нелагiчна, што падкрэслiваецца яшчэ i вобразнай метафарычнасцю. Аднак пiсьменнiк моцны найперш псiхалагiзмам – здольнасцю выяyляць душэyны стан персанажаy, неадступна фiксаваць эмацыянальную рэакцыю герояy на yчынкi i рэплiкi, i раскрывае духоyны свет не толькi мужчынскiх, але i жаночых вобразаy, бо жанчына-гераiня – жаданы госць прозы аyтара.





Мiкола Адам

Гульня yяyлення

(апавяданнi)





Гульня yяyлення


Гэта здарылася са мной, а можа, i не са мной, не памятаю, у горадзе… зрэшты, у нiякiм горадзе нiякай краiны y нiякiм годзе.

Уся справа y тым, што я заyсёды баяyся памерцi ад раку. Перад вачыма yвесь час стаяy вобраз аднакурснiцы, памерлай ад раку маткi y 24-гадовым узросце. «Як я хачу жыць, Мiкола, – сказала яна перад смерцю, – ты не yяyляеш, якi гэта цуд – жыццё!»

Не менш жывы, але крыху пабляклы, як старая фотакартка, мiльгаy вобраз аднакласнiцы, памерлай ад раку страyнiка. Перад смерцю яна страшэнна высахла, усе костачкi можна было пералiчыць. «Ты яшчэ будзеш жыць, – сказала яна, – кахаць i быць каханым, а я yжо не». Я запэyнiваy аднакласнiцу y адваротным, але дзяyчына лепш за мяне ведала моц хваробы, i y той дзень, калi я адыходзiy у войска, яна адыходзiла y iншы свет.

Боязь раку перарасла з часам у нейкую манiю. Рак уяyляyся мне гэтакiм двухметровым маньякам з кулямётам на плячы, рыхтык тэрмiнатар-Шварцэнегер, i збегчы ад яго я нiкуды не мог. Паyсюль ён знаходзiy мяне, настаyляy сваю страшэнную зброю мне y твар, але стрэлiць чамусьцi марудзiy. У апошнюю секунду y пакой забягала медсястра са шпрыцам у прыгожых танклявых пальцах. Не ведаю чаму, але мой крыyдзiцель адразу знiкаy. Мабыць, ён баяyся iголкi, якая зiхцела на сонцы, а затым з вялiкiм садысцкiм захапленнем упiвалася, як камар, мне y правую (заyсёды!) палавiнку азадка.

Я прасiy, каб медсястра не пакiдала мяне, хаця б пакуль я не засну.

Яна згаджалася i сядала побач, на зэдлiк, гладзячы мае валасы.

Я называy яе Нiхто, дзяyчынай Нiхто, бо з твару медсястра вельмi нагадвала гераiню Вайдаyскай кiнанавелы, да таго ж iмя мела Нiко. Яна не крыyдзiлася i згаджалася быць нiкiм, толькi каб я не хваляваyся.

Супакоены, я засынаy. Спаy я добра, бо y снах заyсёды займаyся каханнем з дзяyчынай Нiхто. Яна здымала белы халацiк i белую шапачку, валасы колеру дзьмухаyцоy воблакам расплывалiся па спiне i ахоплiвалi абцугамi асiны стан дзяyчыны. Аднойчы мне дазволiлi выйсцi пагуляць за вароты лячэбнi пад наглядам дзяyчыны Нiхто. Адразу за дарогай раскiнулася самотнае кукурузнае поле, схавацца y якiм было вельмi проста.

Дзяyчына запалiла цыгарэту i аб нечым задумалася, а я, улучыyшы момант, вырашыy яе напалохаць, – не больш, i шуснуy у кукурузу. Пра тое, што медсястра можа падняць трывогу, вярнуyшыся y лячэбню, я не думаy. Бо быy упэyнены, што яна не зробiць гэтага таму, што я падабаyся ёй. Акрамя таго, дзяyчына не надта верыла y мой статус душэyнахворага. Нiко вучылася на псiхолага i бачыла, што я цалкам здаровы. Яна не разумела, чаму мяне дагэтуль трымаюць у лячэбнi.

Я меy намер напалохаць Нiко, але не на жарт спалохаyся сам. Ззаду пачулiся цяжкiя крокi ботаy i гук зламаных сцяблiн кукурузы. Дзяyчына нi y якiм разе не магла ствараць такi шум. З жахам я здагадаyся, што гэта тэрмiнатар-Шварцэнегер. Упэyненасцi мне дадаy лязгат кулямёта. Што было сiлы, я кiнуyся наyцёкi, спрытна працуючы рукамi, адкiдваючы з дарогi кукурузу. На iмгненне мне падалося, што на яве можа паyтарыцца сюжэт кiнастужкi «Дзецi кукурузы».

Праз некаторы час я пачуy сваё iмя. Напэyна, Нiко гукала мяне. Як нi баяyся я адгукнуцца, у фантазiях малюючы, як мой крыyдзiцель ператвараецца y дзяyчыну, асмелiyся yсё-ткi падаць голас i выкрыць месца свайго знаходжання.

У адначассе з двух бакоy заварушылася кукуруза. Я не ведаy, што рабiць. Заставацца на месцы цi бегчы на злом галавы, бо дакладна ведаy, што з аднаго боку з’явiцца не сiмпатычны тварык медсястры, а страшэнная морда маньяка-раку, якi даyно палюе на мяне.

Нiбы рак, павольна пераводзячы свой позiрк то y адзiн бок, то y другi, на кукурузу, што калыхалася i падгiналася пад нагамi Нiко i тэрмiнатара, я спiнай намацваy дарогу i адступаy.

Першай з’явiлася Нiко. Яна хацела нешта сказаць, але я без лiшнiх слоy схапiy яе за руку, i мы пабеглi.

– Ты можаш мне растлумачыць, у рэшце рэшт, што адбываецца? – пачуy я ззаду дзявочы голас. – І ад каго мы yцякаем?

Я спынiyся. Нам абодвум неабходна было аддыхацца.

– Слухай!.. – прамовiy я, прагна хапаючы ротам паветра, ледзь не пхаючы яго пальцамi, як кавалак торту.

Спачатку было цiха. Пасля пачулiся хуткiя цяжкiя крокi, трэск зламанай кукурузы, бразгат амунiцыi i зброi.

– Цяпер ты верыш мне? – спытаyся я y дзяyчыны, калi яна на yласныя вушы пачула гукi, што ствараy не прывiд, народжаны маёй хворай фантазiяй, а хтосьцi сапраyдны. – Трэба спяшацца.

Я зноy схапiy дзяyчыну за руку, i мы зноy пабеглi. Яна раз-пораз азiралася, яшчэ не верачы пачутаму. Сумнявацца yжо не выпадала. Назад я yжо не змагу вярнуцца, бо там Ён. І навошта я шуснуy у гэтую кукурузу? Ён жа толькi i чакаy гэтага. Яшчэ i дзяyчыну yцягнуy…

Поле скончылася. Мы апынулiся на беразе даволi шырокай ракi i пабачылi на пясочку перакуленую лодку, нiбы знарок некiм падрыхтаваную для нас.

Нiко дапамагла мне спусцiць лодку, села y яе. Я таксама yскочыy i адштурхнуyся ад берага.

Я сядзеy спiнай да кукурузнага поля i глядзеy на Нiко, тварык якой усё больш рабiyся падобны на маску мерцвяка. Азiрнуyшыся, я зразумеy, чаму. Ён спынiyся ля вады i пагрозлiва трос кулаком у наш бок. На плячы яго ляжаy вялiзны кулямёт, якi здалёк нагадваy сабаку.

– Ён дагонiць нас? – спалохана спыталася Нiко, але iстэрыкi y ейным голасе я не заyважыy.

– Не зараз, – на адным дыханнi кiнуy я.

Некаторы час мы не размаyлялi. Нават, калi б вельмi захацелi – нiчога не атрымалася б. Нiбы цяжкая каменная сцяна yтварылася мiж намi, вакол нас павiсла цiшыня. Калi вельмi захацець – можна пачуць дыханне вады.

Лодка цiха плыла сама па сабе, як бы ведаючы канчатковы прыпынак маршруту.

Нiко моyчкi сядзела насупраць мяне, аб нечым, вiдаць, задумаyшыся, пазiраючы y празрыстую зеленаватую плынь ракi.

Меч маланкi блiснуy на сонцы, але дажджу не было. Магчыма, патокам цяжкага мокрага штофу ён абрынецца пазней.

– Нiколi не думала, – прамовiла Нiко, гледзячы y неба, – што побач з лячэбняй iснуе такое чыстае возера: колеру сапраyднага «Тархуна».

– І правiльна рабiла, што не думала, – сказаy я.

– Чаму?

– Не iснуе гэтага возера цi ракi на свеце, i нi на воднай мапе ты яго не знойдзеш. Вельмi сумняваюся, што i кукурузнае поле сапраyднае.

– Але ж я iх адчуваю: i поле, i раку, i лодку, i…

– Гэта проста гульня yяyлення, – перапынiy я дзяyчыну.

– Якая гульня? – абурылася Нiко. – Як ты можаш так гаварыць?…

– Я магу так гаварыць i кажу. Спрачацца не будзем, таму што любая спрэчка пустая, як гладыш, калi з яго выпiць малако.

– Ты хочаш сказаць, што i мы не iснуем?

– У некаторай ступенi.

Яна хацела нешта дадаць, але, вiдаць, перадумала, да таго ж, лодка ткнулася носам у прыбярэжны пясок, за якiм пачынаyся глухi цёмны лес.

– Куды ён вядзе? – спыталася дзяyчына Нiхто.

– У нiкуды, – прамовiy я, бо i сам не ведаy, што нас чакае y гушчары.

– Я не хачу заходзiць у гэты лес! – заявiла дзяyчына.

Пачаyся дождж.

Мы iмгненна прамоклi да нiткi.

А да берага наблiжалася байдарка з Ім.

Хочаш не хочаш, нешта абмяркоyваць не было часу. Я схапiy Нiко за руку, i мы пабеглi y лес, якi схаваy нас ад ледзянога дажджу, але i не прапускаy да нас сонца.

Лес быy змрочны i таямнiчы. Нiводзiн гук не даносiyся звонку, толькi хруст сухiх галiн, на якiя мы наступалi. Нi птушак, нi звяроy, нiякiх казюрак не было y гэтым лесе, нават павуцiння i таго не бачна.

Лес цiснуy на мазгi сваёй зацятай маyклiвасцю i невядомасцю. Складвалася yражанне, што з яго няма нiякага выйсця, што мы апынулiся y лабiрынце, у абмежаванай прасторы. Як бы не пачалася клаустрафобiя… Я yжо задыхаyся, Нiко цягнула на ванiты.

Раптам…

Перад намi адкрылася паляна, светлая i амаль казачна прыгожая, з хаткай на курынай лапцы, за якой y поyнай цiшынi круцiлiся каруселi. На розных коцiках, сабачках, страусах, конiках, пеyнiках мясцiлiся фотаздымкi загiнуyшых у маладым узросце спевакоy, сярод якiх я пазнаy твары Джона Ленана, Джыма Морысана, Аляксандра Башлачова, Вiктара Цоя, Ігара Талькова, Фрэдзi Мэркуры, Курта Кабэйна…

Каруселi круцiлiся з аднолькавай хуткасцю – нi хутка, нi марудна, разам з iмi круцiлася, бы ваyчок, i хатка, але яна набiрала абароты i, у вынiку, лапка заблыталася сама y сабе. Хатка бразнулася аб зямлю, пасыпалася шкло з вокнаy – i yсё гэта без анiводнага гуку.

У хатцы – нiкога. Вiдвць, Баба-яга яшчэ не вярнулася з палявання.

Як малое дзiця, што вучыцца хадзiць, хатка паднялася на лапку i зноy пачала круцiцца.

– Сюжэт для постмадэрнiста, – прыкмецiла дзяyчына Нiхто. Я пагадзiyся.

Аднак нам трэба было iсцi. Я яшчэ не ведаy дакладна, але адчуваy, што дарога хутка скончыцца, прывядзе да лячэбнi, i калi я дайду, мае жахi скончацца, i Ён назаyсёды знiкне з майго жыцця.

Як шыкоyны дыван, перад намi паyстала дрыгвянiстае балота. За балотам павiнна быць шаша. Чамусьцi я быy упэyнены y гэтым. Толькi як яго перайсцi? Здавалася, выпрабаванням не будзе канца, як у тым фiльме пра чалавека, якi бег. Што трэба зрабiць, каб мне адкрылася, куды iсцi? Я выламаy сабе драyляную дзiдку, каб абапiрацца i правяраць глыбiню, але спадзявацца на яе…

Нiко ж прыспешвала, бо адчувала патылiцай Яго цяжкое дыханне.

– Добра, – прамовiy я, – трымайся за мяне i тэпай дакладна па маiх слядах.

Я нiколi не хадзiy па балоце, але нешта падсвядома падказвала, як трэба гэта рабiць.

Чарапахавай хадою мы пасунулiся наперад. Не ведаю, колькi поту з мяне сышло, але, калi б я быy анучай, то з мяне сцякло б вядро вады.

Мы амаль прайшлi небяспечнае месца, ужо вiдаць бабулi, якiя развешваюць бялiзну yзбоч шашы, а па самой шашы праносяцца рознакаляровыя машыны.

Заставаyся нейкi метр да выратавання, як пачуyся спалоханы крык Нiко. Павярнуyшыся, я паспеy убачыць толькi руку дзяyчыны ды белую шапачку, але i яны хутка знiклi y ненажэрнай пашчы багны. На месцы Нiко, узрадаваны, як Фрэдзi Кругер, з’явiyся Ён, гатовы нацiснуць на гашэтку кулямёта. Я павярнуyся да шашы. Адтуль не маглi не бачыць, што адбываецца y багне. Я намагаyся крычаць, але крык застраваy у горле, нiбы костка. Мабыць, я i крычаy, але не чуy свайго голасу, раптоyна страцiyшы слых, як Бетховен. Але ж глухi Бетховен пiсаy музыку. Аднак я не кампазiтар…

Страх скаваy мяне кайданамi i зрабiy падсечку. Я паляцеy, гатовы yжо адчуць брудны прысмак дрыгвы y роце. Але чамусьцi нiякага смаку не адчуваy. Расплюшчыyшы вочы, я yбачыy, як Ён плюхаецца y багне, спрабуючы выратаваць кулямёт, узняyшы яго над галавой. На твары Яго – нейкая разгубленасць i няyцямнасць. Вiдаць, монстр не мог зразумець, што адбываецца.

Нехта (цi не Бог?) шапнуy мне на вуха, каб я прыyзняy пазногцем край балота; гэта будзе лёгка зрабiць, бо нагой я yжо адкiнуy невялiкi кавалак, з-за чаго Ён i правалiyся y твань.

Я крануy пазногцем прыyзняты yжо кавалак, ён скруцiyся, што дыван. Маньяк пачаy захлынацца i праз iмгненне знiк. Балота зрабiлася звычайным дываном, якi я скруцiy у рулон i пад пахай аднёс да бабуль, што развешвалi бялiзну. Бабулямi яны здавалiся толькi здалёк. Насамрэч гэта былi студэнткi медiнстытута. Вiдаць, i без таго дрэнны мой зрок яшчэ больш пагоршыyся. Студэнткi запрасiлi мяне y госцi.

Я паабяцаy прыйсцi i выйшаy на шашу лавiць машыну.

Ужо седзячы y салоне «бумера», я заплакаy, бо дзяyчыну Нiхто любiy, як нiкога. Але нiхто i знiкае y нiшто. Магчыма, яе нiколi нiдзе i не iснавала, акрамя майго yяyлення, як i кукурузнага поля з ракою i балотам, як не iснавала i мяне, бо я таксама быy гульнёй нейчага yяyлення.




Добры чалавек Мазахаy


Мазахаy курыy. Ён ляжаy на раскладушцы y сваёй асабiстай кватэры, а на ягоным ложку кахалiся яго сябар з сяброyкай. Яны так пыхцелi i так шумна цалавалiся, i так рыпеy ложак пад iмi, што Мазахаву стала балюча за ложак. Ён злез з раскладушкi i пайшоy на кухню. Уключыy ваду i зачынiy дзверы, каб нiчога не чуць. Мазахаy уздыхнуy i закурыy яшчэ адну цыгарэту: уключаная вада, што лiлася з-пад крану вадкай трубкай, i зачыненыя дзверы не пазбавiлi Мазахава гукаy з пакою. Яны сталi яшчэ больш гучнымi. Вiдаць, прысутнасць Мазахава рабiла больш-менш сцiплымi яго сябра з сяброyкаю, адсутнасць жа нарадзiла выбух стрымлiваемых пачуццяy.

Мазахаy самотна, як воyк на поyню, зiрнуy у начное акно. Ён пачаy спяваць ад няма чаго рабiць i ад самоты, але хутка змоyк, бо ведаy усяго толькi адну песню, вывучаную з вялiкiмi цяжкасцямi яшчэ y школьныя гады да нейкага вечара, пра Яся, што касiy канюшыну.

Яму стала няyтульна i адзiнока.



З сябрам Мазахаy вучыyся пяць гадоy на адным факультэце y адной групе. Сябар стаy беларускiм пiсьменнiкам, а Мазахаy пайшоy працаваць падсобным рабочым на тыпаграфiю, у якой друкавалiся кнiжкi сябра. Нiводнай з iх ён не чытаy, бо не разумеy беларускай мовы, да таго ж праца замiнала чытанню. У вольны час Мазахаy любiy гартаць «Плэйбой» i глядзець па вiдаку «Эмануэль». На тыпаграфii ён паралельна засвоiy электракару i атрымаy права на яе кiраванне. Яго празвалi «Ферары-аварыя», таму што гойсаy ён на сваёй машыне па цэхах з неверагоднай хуткасцю, уяyляючы сябе кiроyцам «ферары» на аyтагонках, з-за чаго вельмi часта не паспяваy нацiскаць тормаз i не yпiсваyся y вольнае месца праезджай часткi цэхоy.

Мазахаy не вельмi паважаy сваю працу i не стараyся выконваць, а тым больш перавыконваць план. Наадварот, з яго гойсаннем работа стаяла, бо Мазахаву даводзiлася цэлымi днямi рамантаваць сваю кару з-за частых аварый. Затое зарплату атрымоyваy ён большую, чым тыя, хто лiтаральна парыyся на працы. Магчыма, начальства лiчыла яго механiкам?…



Мазахаву было адзiнока i няyтульна на кухнi. Ён падумаy было зноy закурыць, але выцягнуyшы цыгарэту з пачака i паглядзеyшы на яе, перадумаy. Мазахаy паламаy цыгарэту напалам i падсунуy пад вадзяны струмень, з-пад якога цудам выкараскаyся вялiкi рыжы прусак. Ён вылез на сухое i перакулiyся лапкамi дагары.

Мазахаy закрычаy. Так, як крычаць у галiвудскiх фiльмах жахаy ахвяры.

На крык прыбеглi сябар з сяброyкай.

– Што здарылася? – занепакоена yзiралася y яго сяброyка сябра.

– Трэба выклiкаць 911, прусак памiрае, – пазiраючы на яе, адказаy Мазахаy.

– Ідыёт, – прамовiла сяброyка сябра i хутчэй выбегла з кухнi пад цёплую коyдру, а сябар рассмяяyся i паляпаy Мазахава па плячы.



Неяк Мазахаy збiy электракарай пераплётчыцу з пераплётнага цэха (нешта яму там трэба было) Дэсадаву – дзяyчыну кроy з малаком, якая вучылася y вольны час на стрыптызёршу. Дзякуй богу, не забiy i нiчога не пераламаy ёй. Але пры ейным падзеннi i сам павалiyся на яе. Яшчэ i нейкую сваю руку на левую грудзь яе паклаy, як бы мiж iншым. Дэсадава раскрычалася, што тая фурыя, i пабiла Мазахаву твар да крывi. Мазахаy жа з размазанай крывёй на твары запрасiy Дэсадаву y кiно. Дэсадава падумала-падумала, перастала крычаць i прыняла запрашэнне.



Прусак не памёр. Ён i не збiраyся памiраць. Пакуль Мазахаy у калiдоры набiраy па тэлефоне 911, ад прусака i слядоy не засталося. Вось незадача. Затое на падлозе засталiся сляды, што пакiнулi сябар з сяброyкай. На iх Мазахаy паслiзнуyся i моцна пабiy галаву. Пяць хвiлiн ён не памятаy як яго завуць. Мазахаy хацеy тэлефанаваць у даведачную, але тут яго паклiкаy сябар i яны пайшлi курыць на балкон. Сяброyка сябра сапела y дзве дзiрачкi (стамiлася), адвярнуyшыся да сценкi. З-пад коyдры вiдаць быy белы аксамiт попачкi.

Сябры пакурылi, пацiснулi адзiн аднаму рукi i вярнулiся да сваiх часова пакiнутых сябар да сяброyкi, Мазахаy да раскладушкi.



Дэсадава прыйшла y кiно y скураной мiнi-спаднiцы, у скураной кофтачцы, у скураных батфортах, дакладней, прыехала на «харлеi» айчыннай вытворчасцi.

Мазахаy чакаy яе з кветкамi i пры гальштуку.

– Ой, гэта мне?! – узрадавалася Дэсадава кветкам i чмокнула Мазахава y лоб, пакiнуyшы свой аyтограф на iм. Мазахаy зiхацеy ад шчасця.

Пад час сеансу Мазахаy вадзiy рукамi па ножках Дэсадавай, неяк трапiy i пад спаднiцу, але там было так горача, што Мазахаy спалохаyся i аддзёрнуy руку. Дэсадава сама вярнула яе назад. Ды пасля зноy, як на працы, пабiла Мазахаву твар. Адмываць павезла да сябе.

Там Мазахаy прыгрэyся i, як кот – ласы на каyбасы, прымружыy вочы ад будучага прадчування задавальнення. Ён жа быy не дурны i разумеy, што самае цiкавае наперадзе.

– Я цябе кахаю! – сказаy Мазахаy.

– Дык што? – адказала Дэсадава.

– Не ведаю, – пацiснуy плячыма Мазахаy.

І тады Дэсадава шпурнула y яго падушкай. Мазахаy кiнуy яе назад. Яны пачалi перакiдвацца падушкамi, як жанглёры. Пасля Мазахаy памерыy камбiнацыi i сукенкi Дэсадавай, але яны яму не пасавалi, i катаy яе на сабе, як на конiку.

Дэсадава не дала Мазахаву, таму што была нявiннiцай. Мазахаy пакрыyдзiyся i пайшоy, не развiтаyшыся. Болей ён не збiваy яе электракарай.



Ранiцай Мазахаy не знайшоy у сваёй кватэры сябра. Сяброyкi сябра таксама не было. На непрыбранай пасцелi ляжаy аркуш паперы. Мазахаy прачытаy: «Дзякуй, стары! Не забудзь, у мяне сёння вяселле!»



Сябру Мазахава надакучыла пiсаць, як надакучылi i жанчыны. І першую i другую работу ён стараyся рабiць як мага горш, але нiчога дрэннага не атрымлiвалася. Кнiгi яго раскупалiся хутка, у асноyным жанчынамi, кожная з якiх марыла, калi не выйсцi за яго замуж, хаця б пераспаць. Стамiyшыся ад iх сябар Мазахава вырашыy жанiцца на сяброyцы, з якой быy у Мазахава y апошнюю ноч.



На вяселлi, якое адбывалася y вёсцы Смаркачоyшчына, адкуль родам была нявеста сябра Мазахава, сабралася yся пiсьменнiцкая братва. Гарэлкi было – хоць упiся. З-за апошняга, вiдаць, i пiсьменнiкаy было шмат, бо амаль усе яны ненавiдзелi сябра Мазахава за вышэйпаложаны поспех яго y лiтаратуры i y жанчын, а гарэлку любiлi. Усе лашчылi надзею, што з шлюбам сябра Мазахава iм пашанцуе хаця б на поспех у жанчын.

Смаркачоyшчына спявала i плясала. Музыкi, славутыя «Песняры», не паспявалi закусваць, iх гналi на эстраду. Сябар Мазахава пiy болей за yсiх, ён хацеy бы yвогуле не дапаyзцi да шлюбнага ложка, але дапоyз i прачнуyся ранiцай памiж дзвюма жанчынамi. Можа, у яго дваiлася y вачах, таму што абедзве жанчыны былi аднолькавыя? Толькi апахмялiyшыся, сябар Мазахава yспомнiy, што y ягонай жонкi – сястра-блiзняшка.



А Мазахаву не пiлося. Ён таксама хацеy жанiцца. Надакучыла аднаму y пустой кватэры. Ён з’ехаy з вяселля y горад i патэлефанаваy Дэсадавай, вырашыyшы папрасiць прабачэння i прапанаваць шлюб.

Але Дэсадава адмовiлася. Яна засмяялася y трубку, аб чым праз колькi хвiлiн пашкадавала, але Мазахаy ужо адключыyся, i колькi яна нi набiрала ягоны нумар тэлефона, абанент не адказваy. Ад адчаю i злосцi яна адлупцавала скураным рэменем начальнiка пераплётнага цэха, якi на той час знаходзiyся y ейнай кватэры, абазвала «старым казлом» i заплакала.



Мазахаy заплакаy таксама. Ён выйшаy на вулiцу y ноч i трапiy пад машыну. І памёр маладым.

На пахаваннi сябар Мазахава, якi быy беларускiм пiсьменнiкам, сказаy, што вучыyся разам з Мазахавым у адным унiверсiтэце i што Мазахаy быy вельмi добрым чалавекам.




Кватэра, якая любiла цiшыню


Аднапакаёвая кватэра маyчала. Маyчала гнятлiвай цiшынёй. Нават гадзiннiк на стале i той не выконваy сольную партыю. Кватэра маyчала, а магла б гаварыць з кнiгамi, яны на тое i створаны, iх i было y кватэры больш за yсё, аднак i кнiгi захоyвалi непарушнасць цiшынi. Яны, у выглядзе стала, крэсла, ложка, шафы, складзеных адмыслова з зайздроснай далiкатнасцю, нерухома слухалi цiшыню, падпарадкоyвалiся ёй. На спiнцы крэсла вiсеy пiнжак, ложак быy засланы пледам з выявай усурыйскага тыгра, шафа на двух плечыках трымала мужчынскае палiто i жаночы шаyковы халацiк, ейны халацiк, той, якая часта прыходзiла y кватэру, каб разбураць цiшыню. Ёй нiчога не належала y кватэры, акрамя халацiка, падараванага гаспадаром кватэры. Не належала i цiшыня, але яна разбурала яе, не знiшчала. Гуляла, нiбы y кубiкi з дзiцячага набору, i цiшыня дазваляла ёй рабiць гэта, бо ведала, што заyтра зноy абаyе гаспадара кватэры мацней за дзяyчыну. Хоць тая, чый халацiк вiсеy на плечыках побач з мужчынскiм палiто, вельмi прыцiскалася да гаспадара кватэры i шаптала яму на вуха нешта гарачае i салодкае, ад чаго ён пераставаy курыць i пазiраy на yладарку халацiка неяк дзiyна, а пасля яны разам клалiся y ложак.

На падаконнi стаяy лiтровы слоiк, напалову запоyнены цыгарэтным попелам i недакуркамi. Дым, таксама, як i цiшыня, падабаyся кватэры. І ён расцякаyся па пакоi i падпарадкоyваyся цiшынi.

З кухнi пачуyся гук упаyшай кроплi з-пад крана y ракавiну. Выпадкова. На яе нават звяртаць увагу не мела нiякага сэнсу. Хутка ноч прыйдзе на дапамогу цiшынi i тады yвогуле стане добра. Болей за yсё кватэра любiла ноч i цiшыню.

Шчоyкнуy дзвярны замок. Дзверы ледзь чутна адчынiлiся, але захлопнулiся з моцным грукатам, захiсталiся кнiжныя палiцы. Гаспадар кватэры, чорнавалосы малады чалавек з рэйверскай бародкай, у расхрыстанай скуранцы, шпурнуy пачак гродзенскай «Прымы» на стол, папярэдне выцягнуyшы адну цыгарэту. Ён падкурыy яе ад агеньчыка запалкi, пасля чаго, як i пачак цыгарэт, паляцеy на стол карабок. Вочы яго бегалi па yсiм памяшканнi, нiдзе не затрымлiваючыся, губы торгалiся i крывiлiся, рука з цыгарэтай дрыжэла, дым ён выдыхаy шумна, а попел страсаy на падлогу.

Малады чалавек сеy за стол. Локцi на стале, пальцы з цыгарэтай ля губ, а вочы, прымружаныя ад невядомай злосцi, глядзелi y люстэрка, што стаяла на акне. Злосць i крыyда чыталiся y ягоным твары. Ён падсунуy да сябе тэлефон, скiнуyшы мiжволi паперы i кнiгi, якiя мясцiлiся на стале, набраy нумар.

Доyга нiхто не адказваy. Малады чалавек нервова кусаy губы i, калi пачуy голас у трубцы, хрыпла закрычаy:

– Саня? Гэта Вiктар! Чуеш?

– Ды чую, не глухi, не равi так на вуха, – адказаy апанент. – Што здарылася?

– Ды нiчога. Проста… Месцы яшчэ засталiся y тых спiсах, што ты мне паказваy? Я яшчэ прасiy цябе адно пакiнуць за мной…

– Надумаy ехаць?

– Так.

– Значыць, усё-ткi нешта здарылася. Ты падумай спачатку, варта табе ехаць цi не…

– Няма кулi думаць, Саня, дый позна.

– Ты ж вяселле, казаy, хутка справiш…

– Забудзь. І не задавай лiшнiх пытанняy. Ёсць месца для мяне цi няма?

– Ды ёсць…

– Вось i добра.

– Што добрага, Вiктар? Зноy сваю Вiку прыраyнаваy да блакiтнага?… Пасля ж…

– Слухай, гэта мае праблемы…

– Ну, як ведаеш.

– Калi мне прыехаць i куды?

Саня назваy месца i час, Вiктар даy адбой. «Сука!» – вырвалася y яго. Ён глядзеy на сцены сваёй кватэры, абклееныя ейнымi фотаздымкамi. Але зрываць iх не стаy.

Ён рушыy на кухню, адкрыy лядоyню, дастаy бляшанку шпротаy i слоiк марынаваных памiдораy, з хлебнiцы – батон. На хуткую руку зрабiyшы бутэрброды, захапiy шклянку i вярнуyся y пакой. З унутранай кiшэнi курткi выцягнуy пляшку «Крышталя-люкс», адкаркаваy, налiy, выпiy, адкусiy бутэрброд, закурыy.

– Сука! – злосна прашыпеy.

Вiктар сеy на ложак i апусцiy галаву. Валасы яго былi доyгiя, але шнар ад раны прыкмячаyся, хоць рану гэтую ён зарабiy не на вайне. Так, ён быy на вайне, якую за вайну нiхто не лiчыць, хоць там i гiнуць людзi, i зноy збiраецца ехаць туды. Чаго? Ён бы таксама хацеy ведаць – чаго? Смешна ж з-за нейкай сцервы загiнуць, i ён сам разумее, што смешна, толькi iначай не можа, хоць будзе пасля шкадаваць аб зробленым цi не зробленым, якая да д’ябла рознiца?!

Яна казала: iнтэлiгентныя людзi не сварацца… Тут не тое, што не сварыцца… Хаця, глупства гэта yсё. Дый якi ён, па сутнасцi, iнтэлiгент? Тры курсы фiлфака, журналiсцкая практыка, вайна… Ён жа, акрамя як страляць i пiсаць, нiчога не yмее. Дый пiсаць, як яна кажа, таксама.

Вiктар зноy выпiy, закусваць не стаy.

…Той раз ён паехаy не з-за яе. Вiктар увогуле яшчэ яе не ведаy. Працаваy у газеце, дакладней, падрабляy, пiсаy вершы, якiя хвалiлi, раiлi кнiжку выдаваць ды yступаць у Саюз пiсьменнiкаy.

Каханне? Каханне было, ды не такое, як да Вiкi, таму i вярнуyся адтуль жывы i здаровы. Гэта yжо тут яму галаву пабiлi, а там толькi драпiны займеy; на гэты ж раз, калi паедзе, сам будзе пад кулi лезцi, ведае па сабе. І тады лез, бо малады, бесталковы, Лермантава начытаyся, рамантыка y мазгах вiравала… дурны быy. А цяпер яшчэ дурнейшы.

Вiктару прапанавалi паехаць у «гарачую кропку» як журналiсту. Ён заганарыyся: давяраюць такi важны крок зрабiць у кар’еры! Гэта потым даведаyся, што yся рэдакцыя ад гэтай прапановы адбрыквалася рукамi i нагамi, бо yсе ведалi, што такое вайна, хоць на ёй ты i журналiст. Куля не разбiрае, журналiст ты альбо салдат. Ёй усё роyна… А Вiктар ледзь не скакаy ад шчасця, што едзе y Таджыкiстан. На развiтанне рэдакцыя y ягоны гонар наладзiла банкет, шэф абяцаy добра заплацiць i «плацiць» па сённяшнi дзень… Да Вiкi yся гэтая вайна не мае анiякага дачынення, але пры чым тут Вiка?

Трэцi тост за тых, хто не вярнуyся з бою. І Вiктар выпiy паyнюткую шклянку, закурыy.

З Вiкай ён пазнаёмiyся год таму. На вяселлi сябра. Яна таксама нешта пiсала i любiла савецкi баявiк пра мушкецёраy, як i Вiктар. Мабыць, гэта i наблiзiла iх адно да аднаго. Вiктар вар’яцеy, калi яе не было побач. Раней жыццё яго было насычана рызыкай i гульнёй са смерцю, з Вiкай – iншае. Без яе кожны дзень здаваyся яму пустым. Ды яна, як заедзь, лезла да яго з роспытамi, раскажы ды раскажы… Абуралася тым, што ён нiчога не расказвае пра тую вайну… Гэта ж не анекдот, не yрывак з любоyнага рамана. Дый што ён мог расказаць? Як яго паранiла? Расказваy. Выхваляyся, як жа, герой! На спушчаных колах вывеy машыну з-пад абстрэлу з шасцю чалавекамi, там яго аднаго-адзiнага i зачапiла, не цяжка, праyда, прастрэлiла клуб навылёт. Што яшчэ? Самому yспамiнаць жудасна…



…Пасёлак Пештар… 27-ая застава… Чарада авечак… капiтан Астравух – абруселы беларус, белабрысы i насаты, нiбы Колас, высокi i худы, як Кафка, з вусiкамi белагвардзейскага афiцэра… Ваня Рабiнiн, маскоyскi студэнт пятага курса журфака… Белыя падкаyнерыкi, якiя Вiктар нiколi не мяняy i дасюль не навучыyшыся iх прышываць, з-за чаго каyнер даводзiлася мыць ледзь не кожны дзень… Бiблiятэкарка Алеся – сiнявокая 25-гадовая жанчына… Начныя yспамiны пра баi тых, у каго хутка дэмбель… Трывогi… трывогi… трывогi…

…Забiтыя вартавыя, нажамi y спiну… Чырвоныя ад злосцi твары, акамянелыя рукi на «калашах», калi бачыш, як на тваiх вачах зрэзалi таварыша, сябра, з якiм яшчэ гадзiну таму курыy адну цыгарэту на дваiх… Мацюкi… стрэлы y нiкуды… Зноy мацюкi… Горы… Слёзы, i iх не стрымаць… Сярога Гвоздзiкаy, распаласаваны ад пупка да шыi пятнаццацiгадовым шчанюком, якi папрасiy падкурыць… Удары кулакамi па чым папала парушальнiкаy мяжы… Стогны… Бiблiятэкарка Алеся, ссiльнiчаная… Карны атрад… Царандой… Перастрэлка… Мацюкi… Што яны рабiлi? Павальнае вынiшчэнне афганскага паселiшча… Крыкi… Стогны… Арык… афганская дзяyчына… Аднойчы yсчаты мардабой памiж сваiмi… Чача… Цыгарэтны дым… Сон, як збавенне… Крыкi y сне… Разборкi з царандоем, цi як яго там… «Ды пайшоy ты далёка-далёка! – гэта капiтан Астравух на афганскага палкоyнiка. – У мяне загiнула дзевятнаццаць хлопцаy, якая кампенсацыя!..» Дарога праз горы… Пясок… Пыл… Лычкi старшага сяржанта… медаль… Яшчэ адзiн карны атрад… Ваня Рабiнiн з пабiтым тварам… Ваня Рабiнiн, якi нейкi час пасля працаваy на НТБ спецкарэспандэнтам… Ваня Рабiнiн, якi, лiчы, выратаваy Вiктару жыццё, ды Алесiна не паспеy… Раненне… Бальнiца…

А пасля – рэдакцыя… Кiслая фiзiя шэфа… Праз тры днi – трое y спартыyных апранахах ля пад’езда… Бойка… Зноy бальнiца…

Так было. Аб гэтым Вiка хацела ведаць? Цi, можа, яшчэ пра што-небудзь такое, ад чаго валасы становяцца дыбарам, а вочы лезуць на лоб?… Вiктар напiсаy пра тыя два месяцы раман у агульных сшытках, але нiкому не даваy чытаць. Калi вяртаyся y Мiнск, падпiсваy паперу аб неразглашэннi.

А y бальнiцы радавалi толькi напiсаныя вершы, якiмi Вiка прынiжала яго. Яна казала, што вершы тыя нiкому не патрэбны, што чытаць iх нiхто нiколi не будзе, што пiша ён не так i не тое, што ён увогуле чалавек без будучага, хоць i з вялiкiм мiнулым… Так, Вiктар пiy з сябрамi i без сяброy. А што яму заставалася рабiць? Вядома, Вiка ведала, што яму рабiць, крычала, каб iшоy працаваць, ды калеку нiкуды не хацелi браць. Зрэшты, Вiктар атрымоyвае пенсiю, дый нiякi ён не калека, калi толькi духоyны…



…Сёння яна павiнна была прыйсцi да яго. Ён чакаy дзяyчыну тры гадзiны пасля прызначанага тэрмiну, пасля рушыy на Панiкоyку. Звычайна Вiка там бавiла вольны час. Вiктар не памылiyся, яна была там, але не адна i не з сяброyкамi, што Вiктар яшчэ зразумеy бы. Вiку абкружыла кола здаровых лабастых хлапцоy, адзiн абдымаy яе, цiскаy, цалаваy. Вiка yсмiхалася, мружачы ад задавальнення вочы, ёй было прыемна. Убачыyшы Вiктара, а ён наyмысна паволi iшоy да яе, яна скрывiла пагардлiвую yсмешку.

– А я, дурань, чакаю… – вырвалася y Вiктара.

– Хто гэта? – спытаyся хлопец, якi абдымаy яго дзяyчыну.

– Беларускi паэт, – зноy пагардлiва yсмiхнулася Вiка.

– Гэта цiкава, – пазiраy хлопец на Вiктара. – Я люблю паэзiю, толькi вось на мове яшчэ нi разу не слухаy. Прачытаеш? Я заплачу. Баксамi. Колькi?

Вiктар нервова сцiскаy кулакi i кусаy губы.

– Хочаш, дваццаць баксаy? Мала? Дам пяцьдзясят. Нейкi ганарлiвы ён у цябе.

Пасля гэтых слоy той, хто абдымаy Вiку, кульнуyся з лаyкi з паламатым носам: за моц свайго yдару Вiктар нiколi не чырванеy. Ён прыгатаваyся да сур’ёзнай бойкi, але на яго нiхто не звярнуy увагi. Нават Вiка. Збiты iм з ног хлопец падняyся, i яна войкала над iм, выцiраючы кроy сваёй насоyкай.

– Слухай, беларускi паэт, – прамовiy пацярпелы, – валi адсюль, пакуль я добры! І малiся свайму Купалу, цi як там яго, каб не трапiць мне больш на вочы, задаyлю. А мо табе памагчы знiкнуць?…

Акружэнне Вiкi ашчэрылася на Вiктара ваyчынымi iкламi. Вiктар плюнуy у бок дзяyчыны i пайшоy да метро. «Вот и вся любовь!» – як спявае Лагуценка.

– Сука! – выпiy у чацвёрты раз Вiктар. Ён глядзеy на халацiк, што вiсеy на плечыках побач з ягоным палiто. У адно iмгненне сашморгнуy халацiк з плечыкаy i пачаy яго раздзiраць, пасля шпурнуy на падлогу, стаy рыцца y паперах, нарэшце выцягнуy два агульныя сшыткi, загарнуy iх у халацiк i падпалiy. Твар яго yсмiхаyся.

Вiктар распахнуy насцеж акно, каб пасля не смярдзела y кватэры, i доyга глядзеy, як згарала самае каштоyнае y ягоным жыццi.

Калi на падлозе застаyся толькi попел, Вiктар патэлефанаваy. Ён спытаy Вiку, але дома яе не было. Вiкiна мацi пазнала яго i папытала, што перадаць, ды Вiктар гэтага yжо не чуy. Трубка выпала з ягоных рук.

Вiктар выпiy яшчэ, закурыy… Апошняя думка засвiдравала y галаве голасам любiмага выкладчыка з фiлфака: «Лепш бы ты y баi загiнуy, чым накладваць на сябе рукi з-за таго, што цябе нейкая Машка кiнула!» Але было позна.



А кватэра маyчала. З кватэры нiжэй, праyда, пачулася «…пожалуйста, не умирай…», але кватэра маyчала, цяпер ужо сапраyднай цiшынёй.



Заyтра yпраyдом схопiцца за галаву, калi пабачыць у сваiм журнале, што за yсё iснаванне дома толькi з гэтай кватэры пад самым дахам зарэгiстравана дваццаць адно самагубства.

Але гэта будзе заyтра…




Вязень замка адзiноты


Адзiнота наступала паволi, не спяшаючыся, нiбыта дакладна ведала, што мне ад яе нiкуды не yцячы, гулялася са мной, як кошка з мышкай, цярплiва чакаючы зручнага моманту напасцi, адсякаючы yсе варыянты адступлення для мяне. Яна з матэматычнай дакладнасцю разлiчыла yсе мае хады, як у шахматнай партыi, вывучыла маё папярэдняе жыццё, як гiстарычную хронiку, i, урэшце, накрыла сваiм чорным покрывам, быццам ноч, ператварыyшы y свайго вязня, не палiчыyшы патрэбным спытаць у мяне дазволу на гэта. Нават смешна. Хто калi пытаyся y патэнцыйных вязняy дазволу на жыццё y закрытым памяшканнi?

А пачалося yсё з таго моманту, калi я з’ехаy са сталiцы на працу y правiнцыю па размеркаванню. Гэта быy першы крок адзiноты, зроблены па ейнаму бездакорнаму плану, аб чым я даyмеyся толькi зараз, знаходзячыся y поyнай яе yладзе, торгаючыся, як тая казюрка y павуцiне, дарма губляючы сiлы, каб вызвалiцца, цi адзiнота сама дазволiла мне зразумець, бо цяпер ужо можна, нiякай пагрозы для ажыццяyлення яе наступных захадаy не iснуе больш. Я – вязень, а чаго вязня баяцца?…

Ужо тады, калi я яшчэ быy адной нагой у сталiцы, аднакурснiкi нiбыта пачалi пазбягаць нават размоваy са мной. Якi сэнс у размове з лузерам? Тым больш не з мiнчуком? Паступова яны забылiся, што я разам з iмi вучыyся, пасля перасталi адказваць на мае тэлефанаваннi, а з аyтаадказнiкам мне yжо не хацелася гаварыць. Мая каханая далучылася да маiх аднакурснiкаy i памяняла нумар свайго тэлефона, яна yвогуле не хацела мяне нi памятаць, нi ведаць.

І тады адзiнота прылашчыла мяне, яна яшчэ не адкрылася, як баксёр на рынгу, баючыся нечаканага yдару з майго боку, але паведамiла пра сваё iснаванне i пачала нашэптваць, што не так ужо i страшна, калi цябе забываюць. Тае бяды! Усё роyна блiзкага сяброyства з аднакурснiкамi нiколi не было i не магло быць па шматлiкiх прычынах, пералiчваць якiя адзiнота не схацела, а наконт каханай… яна ж не дзекабрыстка, каб паyсюль суправаджаць мяне, да таго ж, што б яна рабiла, сталiчная мажорка i фотамадэль там, дзе апынуyся я?… Па сённяшнiм часе рамантыка прываблiвае толькi кiношная, а што я магу прапанаваць ёй, акрамя рамантыкi ды вершаy?…

У цэлым, мне спадабаyся шэпт адзiноты, такi салодка-пранiклiвы i гарачы-гарачы, як вадкi шакалад. А каб я не вельмi засмучаyся, яна yсунула мне y руку пляшку гарэлкi, а на стол паставiла дзве шклянкi. І пiлi мы з адзiнотаю y той вечар удвух i на брудэршафт.

На працы я нi з кiм не знайшоy паразумення. Жанчынам – за сорак i iх хвалююць толькi yласныя праблемы i праблемы сваiх дзяцей. Мяшчанства i накапiцельства y iхным асяроддзi лiчылася за паспяховасць i росквiт чалавека як асобы. На творчасць iм было напляваць, тым больш на творчасць паэтычную. Яны не разумелi, што складанне вершаy патрабуе неверагодных высiлкаy, i калi y мяне не атрымалася сачынiць бязглуздую абсалютна здравiцу y гонар вышэйстаячага начальства з вобласцi, папракнулi: што ж я за паэт такi, што не здолеy звычайную халтурку цiснуць? А я не мог, не мог халтурку!

Дый цi растлумачыш iм, калi яны не разумелi вялiкай паэзii Ясенiна, катэгарычна забаранiyшы чытаць яго вершы на злёце маладых спецыялiстаy раёна…

Адзiнота зноy падтрымала мяне, i зноy мы пiлi з ёю на брудэршафт, а пасля танчылi пад рогат зор i поyнi. Але мне было yсё роyна на той момант, што пра мяне падумаюць такiя далёкiя дый цi жывыя стварэннi.

Адхланне я атрымлiваy толькi падчас рэпетыцый. Мы ставiлi Чэхава. «Трох сясцёр», якiх гралi школьнiцы-старшакласнiцы. Ды пасля рэпетыцый мне не было куды пайсцi. Мае актрысы, што дурэлi i зайгравалi са мной у строга абмежаваны час, адведзены кiраyнiцтвам у раскладзе па падрыхтоyцы мерапрыемстваy, у вольны час iмклiва пазбягалi стасункаy са мной. Вядома, рознiца ва yзросце. Я для iх быy ужо стары.

Панурыyшы галаву, сутулячыся, я шкандыбаy праз увесь гарадок да хаты, якую здымаy у саракагадовай фарбаванай Барбi, што працавала дырэктарам банка i мяняла мужоу, як пальчаткi, а y дадатак i прозвiшча кожны раз, як выходзiла замуж. Аднойчы яна засталася начаваць у мяне, вiдаць, пасварылася з чарговым мужам i ён яе выгнаy на некаторы час для прафiлактыкi. Была яна на моцным падпiтку i ляжала на адзiнай канапе, раскiнуyшы рукi. Грудзi пад белай майкай у аблiпку з выявай гурта «Тату» плаyна yздымалiся i апускалiся y такт дыханню, скураная спаднiца, i без таго кароткая, задралася ледзь не да пупка, выставiyшы на агляд бездакорна блiскучы ядваб. Па стройных i даволi прыгожых ножках яе скакалi дзве мухi, гуляючыся y даганялкi, а крыху прыадкрыты рот вабiy пульхнымi вiшнёвымi вуснамi дакрануцца хаця б пальцам.

Як заварожаны, пазiраy я на гаспадыню кватэры, у якой я жыy, i яна, гаспадыня кватэры, вiдаць, адчула мой позiрк на сабе, бо расплюшчыла вочы i доyга глядзела на мяне, быццам не пазнавала, а пасля прапанавала класцiся побач, толькi не чапаць яе, бо вельмi стамiлася.

Я лёг, як яна i казала, побач, адсунуy ейную руку блiжэй да яе цела, каб не замiнала, i невядома што б адбылося далей, каб не yблыталася y сiтуацыю адзiнота. Яна як быццам раyнавала. Ды так i было. Столькi працы i высiлкаy убухала на тое, каб пакiнуць мяне для сябе i так проста дазволiць нейкай жанчыне, няхай i Барбi, карыстацца гэтым?… Ну не!

Суседка ледзь не выламала дзверы, патрабуючы выйсцi на ганак сваю сяброyку, гаспадыню кватэры, у якой я жыy. Адзiнота хiтра yсмiхнулася, калi жанчыны, абняyшыся, пайшлi некуды, аказваецца, па важных справах.

І я застаyся адзiн. Хлушу. З адзiнотай. Сам-насам. Мы ляжалi i маyчалi, пазiраючы y столь, а па паддашаку насiлiся пацукi, парушаючы цiшыню.

Наступным днём я паехаy у сталiцу, дзе сустрэyся з лепшым сябрам. Мы распiлi з iм пляшку на вакзале, калi ён мяне праводзiy назад, размаyлялi пра паэзiю, i раптам я запрасiy яго да сябе. Ён пагадзiyся, хоць грошай на дарогу y яго не было. Але ж мы сябры.

Адзiнота сустрэла нас насцярожана, але яна дакладна ведала, чым скончыцца гасцяванне майго сябра, пагэтаму не вельмi i перажывала, седзячы трэцяй i нябачнай майму лепшаму сябру за сталом, калi мы выпiвалi.

Мы пiлi i размаyлялi пра паэзiю, i мой лепшы сябар крычаy, што я – яго лепшы сябар, б’ючы сябе y грудзi… А пасля y нас скончылiся цыгарэты. А курыць хацелася вельмi. Мой лепшы сябар пайшоy шукаць курыць у гадзiну ночы па незнаёмым горадзе насуперак майму тлумачэнню, што тут – не сталiца i так проста цыгарэт не знайсцi.

Ён вярнуyся праз колькi хвiлiн дзеля таго, каб збiць мяне з ног кулаком у жывот i запытаць, дзеля чаго ён прыехаy са сталiцы да мяне? Дзеля таго, каб не знайсцi пакурыць? Зноy удар. Я не чакаy такога ад майго лепшага сябра, якi зусiм нядаyна iрваy на сабе кашулю, даказваючы, што ён мой сябар.

У адказ я сказаy яму, што y такiм разе, ён няyдзячная жывёлiна, а не сябар.





Конец ознакомительного фрагмента. Получить полную версию книги.


Текст предоставлен ООО «ЛитРес».

Прочитайте эту книгу целиком, купив полную легальную версию (https://www.litres.ru/m-kola-adam/gulnya-ya-lennya/) на ЛитРес.

Безопасно оплатить книгу можно банковской картой Visa, MasterCard, Maestro, со счета мобильного телефона, с платежного терминала, в салоне МТС или Связной, через PayPal, WebMoney, Яндекс.Деньги, QIWI Кошелек, бонусными картами или другим удобным Вам способом.



Если текст книги отсутствует, перейдите по ссылке

Возможные причины отсутствия книги:
1. Книга снята с продаж по просьбе правообладателя
2. Книга ещё не поступила в продажу и пока недоступна для чтения